News

zur Übersicht

Wettstaimarsch - Worum mit Zwüschespiil?

Mi 11.12.2024 15:08
 

E kurzen Ussflug in d Musitheorie und in d Gschicht vom Wettstaimarsch

Syt e paar Wuche sinn mir im Stammverain draa, der Wettstaimarsch mit eme Zwüschespiil z yebe. Das nit numme zur Freud vo allne Cliquekamerädli und gnau drum isch es wichtig, dass me waiss, was es mit däm Zwüschespiil uff sich het.

Aber bevor iir wytterläset - looset doch zerscht d Originalversion vom Wettstaimarsch (mit Zwüschespiil)aa: 


Der Wettstaimarsch isch mit Sicherhait ain vo de bekanntischte und maischtgspiilte Basler Märsch, sowohl in der Originalversion für Bloosmusig, aber au als letschte Dail vo de «Basler Festspielmärsche», wo der Karl Schell und der Dr. Fritz Berger für Drummlen und Piccolo gsetzt hänn.

D Gschicht vom Wettstaimarsch
Uruffgfiert worde isch dä Marsch im Juni 1923 zum 400 Joor Jubiläum vo der Verainigung vo Rieche und Basel im Joor 1522 (Well me d Vorberaitige für die Fyyr unterschetzt het, isch dä Alass e Joor z spoot, also erscht 1923 duuregfiert worde).
S Thema vo däre Uffierig mit em Name «Wettstein und Riehen» isch übrigens der 30 jöörig Krieg gsii. Der Rudolf Wettstein het im Weschtfälische Friide d Loslösig vo der Aidgenosseschaft vom «Heiligen Römischen Reich Deutscher Nation» erreicht. Und well der Rudolf Wettstein nit numme Bürgermaischter vo Basel, sondern au Landvogt vo Rieche gsi sich, het me die Uffierig ihm gwidmet.  
Aber zrugg zu däm Feschtspiil (dä Name het übrigens nüt mit de «Feschtspilmärsch z tue). Gschriibe worde isch es vom Politiker und Journalischt  Dr. Albert Oehri. Vertont hets der Bekannti Basler Komponischt, der Hermann Suter. Unter andere Musikalische Ylaage het der Suter ebbe der Wettstaimarsch speziell für das Theaterstügg gschriibe.

E bitz Musigtheorie
Zum Verstoo, wieso der Wettstaimarsch e Zwüschespiil, e sogenannts Trio het, mien mer e bitz öppis über die Musikalischi Formelehr wüsse: Syt em 18. Joorhundert beschtoot e Marsch in der Regel uss zwai Dail, wo wien e Liedstrophe widerholt wärde und zwüsche däne Widerholige isch e Trio ygfiegt. Das Trio isch übrigens in der Tonart vo der «Subdominante» gschriibe, oder aifach gsait, vier Döön höcher. S Thema vom Wettstaimarsch isch in C Dur und s Zwüschespiil logischerwys in F Dur komponiert.

Der Wettstaimarsch als Fasnachtsmarsch
Als Fasnächtler kenne mir der Wettstaimarsch uss em Potbourri «Basler Festspielmärsche» wo der Karl Schell, wo Ändi 19. Jh. Dirigänt vo der Basler Stadtmusig gsii isch, zämmegstellt und arrangiert het. Wieso het är im letschte Abschnitt (im Wettstaimarsch) s Zwüschespiil ewäggloo? Mer wüsses ganz aifach nit. Vilicht wäre «D Feschspiil» z lang worde oder es het em ganz aifach nit gfalle.

Der «Monty» - E Paradebyschpil
E Pradebyschbil für der Uffbau vome Marsch mit Zwüschespiil isch der «Monty» (Liberty Bell). Der erschti Dail mit em Hauptmotiv isch in D Dur gsetzt. S Zwüschespiil, wo bim 3. Värs mit däre schöne chromatische Doonlaitere afoot, isch vier Döön höcher, also in G Dur gschriibe. Noch däm Zwüschespiil kunnt denne, wie bim Wettstaimarsch, nonemoll s Hauptmotiv mit em Värs ains und zwai.  
Die Kombination Hauptmotiv – Zwüschespiil – Reprise finde mer au in andere Fasnachtsmärsch – unter anderem im Saggodo oder im Sambre et Meuse.

Vaterland, hoch und schön …
Übrigens – d Melodie vo däm Zwüschespiil het afangs 30er Joor vom Carl Albrecht Bernoulli (Theolog und Schriftsteller) e patriotische Täggscht bykoo mit Zyle wie «Auf dem blutgeweihten Feld spannt der Frieden sich das Zelt». Wär sich der ganzi Täggscht will atue, ka gärn uff d Homepage vo der => Brotbeckenzunft go.
1981 isch das Lied als neuji Landeshymne vorgschlage worde, het aber gege der Schwyzerpsalm, wo scho 1961 provisorisch zur Nationalhymne isch erklärt worde, kai Chance ghaa.

S Zwüschespiil an der Fasnacht
Wie wird der Wettstaimarsch mit Zwüschespiil an der Fasnacht dööne?  Wie wird die Melodie vo de Fasnächtler und vo de Lütt am Strosserand uffgnoo? Griege mir das Zwüschespiil bis zur Fasnacht inere aaständige Qualität aane?
Sicher isch nummen ains – wenn mers nit probiere, no wärde mers nie erfaare …
Autor: Philipp Ramseier
Bild 1 / 3
Bild 1 / 3
Bild 1 / 3

Kommentare (1)

Christian Zingg - 16.12.2024 23:10
Härzligge Dangg für dä spannend Täggscht!
Zwai Ergänzige hät y no:
D «Basler Feschtspiilmärsch» haissen eso, will sy e Porpourri us verschiidene Feschtspiil sin. Näben em Riechemer vo 1923 wäre das no d Verainigungsfyr Gross-/Glaibasel vo 1892 und d Bundesfyr vo 1901 (Basel 400 Joor in der Audgnosseschaft). Die baiden Aalöss sin in meerdägige Stadtfescht riisig gfyrt worde. In baide Joor isch am Margrethehügel e Feschtspiil uffgfiert worde, wo baidi Mol der Täggscht vom Stadtarchivar und Historiker Rudolf Wackernagel und d Musig vom beriemte Basler Komponischt Hans Huber stamme. Die Feschtspiil sin unglaubligi Events gsi. Uf der hütige Pruntrutermatten isch e Büüni mit Orcheschtergraben uffgstellt worde, wo Blatz für 2000 Schauspiiler und Schauspiilere botte het. Am Hügel zem Margrethekirchli het me Sitzblätz für 8000 und Steeblätz für 2000 Menschen ygrichtet. «Tout Bâle» isch sälbetsmol uf de Bai gsi.
Die zwaiti Ergänzig: D Vaterlandshymne vom C. A. Bernoulli (wo übrigens brun aaghucht gsi isch) hämmer bim Blocher-Zug am Cortège im Joor 2000 gsunge.

Neuer Kommentar

Name *
E-Mail (sichtbar)
Homepage (sichtbar)
Kommentare *

Realisation: apload GmbH - Design: A. Stulz